1733. سوئال: دۇئا تەقدىردە بەلگىلەنگەننى بېكار قىلىۋېتەلەمدۇ؟: جاۋاب: تەقدىر دېگەن ئالدىنئالا بەلگىلىنىپ بولغان بىر ئىش. دۇئا ئۇنى بېكار قىلىۋېتەلمەيدۇ. بىراق دۇئا تەقدىردە بەلگىلەنگەنلەرنى ياخشىلىق تەرەپكە بۇرىيالايدۇ. شەرتلىرى تولۇق بولغان ۋە سەمىمىي قىلىنغان دۇئا ئەلۋەتتە تەقدىرگە تەسىر كۆرسىتەلەيدۇ. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام مۇنداق دېگەن: «تەقدىردىن قاچقىلى بولمايدۇ. بىراق دۇئا يۈز بەرگەن ۋە يۈز بەرمىگەن ئىشلارنىڭ ھەممىسى ئۈچۈن پايدىلىقتۇر. ئى ... ئاللاھنىڭ بەندىلىرى! دۇئانى كۆپ قىلىڭلار»[ ئىمام ئەھمەد رىۋايىتى.]. بۇ يەنىلا سەۋەب بىلەن ئىشقا ئاشىدۇ. چۈنكى تەقدىر سەۋەبتىن ئايرىلالمايدۇ، بۇ ئىككىسى ئەزەلدىنلا شۇنداق بىرگە بېكىتىلگەن. دۇئا قىلىشمۇ، سەۋەب قىلىشمۇ، ھەر ئىككىسى تەقدىردىن ئورۇن ئالغان. پەيغەمبەر ئەلەيھىسسالام بىر ھەدىستە: «قازا ۋە قەدەرنى پەقەت دۇئالا قايتۇرالايدۇ»[ ئىمام ئەھمەد رىۋايىتى.] دەپ كۆرسەتكەن. ئۇ يەنە بىر ھەدىستە: «پۈتۈلگەن ئىش كەلسە، ھەزەر قىلغاننىڭ پايدىسى بولمايدۇ، دۇئا يۈز بەرگەن ۋە ياكى تېخى يۈز بەرمىگەن ئىشلارغا پايدىلىق بولىدۇ، بالايى- ئاپەت كەلسە دۇئا ئۇنىڭ ئالدىنى توسىدۇ-دە، بۇ ئىككىسى تا قىيامەتكىچە ئېلىشىدۇ»[ ھاكىم ۋە تەبەرانىي رىۋايىتى.] دەپ كۆرسەتكەن. يۇقىرىقى ئىككى ھەدىسنىڭ مەنىسى شۇكى، قەدەر ئوقى ياچاقتىن چىقىپ بولغان ۋە ئۇ ئۆز يۆنىلىشىگە قاراپ يۈرۈپ كەتكەن، شەرتلىرى تولۇق بولغان سەمىمىي دۇئا ئوقنىڭ نىشانغا تېگىشىگە توسقۇن بولالىغاندەك، يۈرەكتىن ئەمەس ئاغزاكى قىلىنغان ياكى شەرتلىرى تولۇق بولمىغان دۇئالار ئۇنى توسالمايدۇ. دۇئانىڭ قەدەر ئوقىنى نىشانغا تېگىشتىن توسۇپ قالالىغانلىقى تەقدىر قىلىنىپ بولغان ئىشنى بېكار قىلىۋەتكەنلىكى ياكى ئارقىغا قايتۇرىۋەتكەنلىكى ئەمەس، ئەلۋەتتە. بەلكى قەدەر ئوقى ئۆز يۆنىلىشىگە قاراپ ماڭغان بولسىمۇ، دۇئانىڭ سەۋەبى بىلەن ئۇنىڭ نىشانغا يېتەلمىگەنلىكىدۇر. ئىمام غەزالى مۇنداق دېگەن: «بىلگىنكى بالايى-ئاپەتنى دۇئا ئارقىلىق قايتۇرۇپ، رەھمەت كەلتۈرۈشمۇ بەلگىلەنگەن شۇ قازا ۋە قەدەرنىڭ جۈملىسىدىندۇر»[ ئىمام غەزالىينىڭ «ئىھيائۇ ئۇلۇمىددىين»ناملىق ئەسىرىدىن.]. Kakkuk Apps See More