572w
🍂 ☪🍂
(Hi No. 1373390)
Tweet
1
like
1 Comment
🍂 ☪🍂
:
قىسمەن كىشىلەرنىڭ نەزىرىدىكى ئامىرىكىنىڭ بەھەيۋەت ئوبرازى ھىلىھەم كۆز ئالدىغا لەيلەپ يۇرمەكتە .بىراق ئۆتكەن ئەسىردىن باشلاپ تاكى يىڭى ئەسىرگىچە بولغان ئارلىقتا ئامىرىكىنىڭ قانداق قىلىپ "دەرىجىدىن تاشقىرى " دۆلەت بولالىغانلىقىغا قىزىقىش نەزىرىدە قارىسىمۇ ،ئەمما ئۇنىڭ نۇرغۇن كەمچىلىكلىرى بولۇپمۇ يىقىنقى زاماندىكى ئىچىنىشلىق تەقدىرى ئۇستىدە ئازدۇر كۆپتۇر ئويلانمىدى .ناۋادا ئويلانغان بولسا ئىدى ،بەلكىم شۇ بىرتۇركۇم كىشىلەرنىڭ نەزىرىدە ئاتالمىش "دەرى
...
جىدىن تاشقىرى" دۆلەت پەقەتلا سۇ ئۇستىدىكى كۆپۇك ئىكەنلىكىگە تولۇقى بىلەن ئىشىنەتتى . بەلكىم ئوقۇرمەنلىرىم مىنى ،نىمىگە ئاساسلىنىپ بۇنداق ھۆكۇم چىقارغانلىقىم ئۇستىدە سۇئالغا كۆمۇۋىتىشى مۇمكىن . ئەلۋەتتە مەنمۇ بىر دۇنيا پۇقراسى بولۇش سۇپىتىم بىلەن بۇ ھەقتە ئىزدىنىشكە ۋە پىكىر يۇزگۇزۇشكە ھەقلىقمەن .
ئامىرىكا ئاسىيادا مۇھىم ئىتىپاقداشلىرى بىلەن ياتلاشماقتا
تىخى يىقىندا سەئۇدىي ئەرەبىستانى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى بىرەسمىي ئەزا نامزاتلىقىنى رەت قىلىپ دۇنيا ئەھلىنى چۆچۇتتى .ئامىرىكا دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى كىررى سەئۇدىي ئەرەبىستانى پادىشاھى ئابدۇللاھ بىلەن كۆرۇشۇپ ئوتتۇرا شەرق ۋەزىيىتى ئۇستىدە كەسكىن پىكىرلەشتى .بىراق سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكۇمىتى ئالدىنقى رەت قىلىش قارارىدا چىڭ تۇرغاچقا ،ئامىرىكا ھۆكىمىتى پاسسىپ ئەھۋالغا چۇشۇپ قالدى .ئەنگىلىيە باش ۋەزىرى كامىرۇن بۇ ھەقتە سەئۇدىي ئەرەبىيستان دىپلوماتىيە ۋەزىرىگە تىلگىرامما يوللاپ ، مەسىلىلەر ئۇستىدە سوغۇققان بولۇشىنى دەۋەت قىلدى .
مەزكۇر ۋەقەدىن كىيىن خەلىقئارا جەمىئەت ئارىسىدا بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئىناۋىتى ئىغىر زەربە يىگەن .سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكىمىتىنىڭ ئىسمىنى ئاشكارلاشنى خالىمىغان بىر ئەمەلدارى مۇنداق دىگەن :"كىشىلەر نىمە دىيىشىدىن قەتئى نەزەر بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئۆز رولىنى جارى قىلدۇرالمىدى ، بولۇپمۇ سۇرىيە كىرزىسى مەسىلىسىدە شۇنداق " بۇ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى قۇرۇلغاندىن بۇيانقى مەزكۇر خەلىقئارۋى تەشكىلاتقا بىرىلگەن ئەڭ ئىغىر باھا ۋە ئاگاھلاندۇرۇش سىگىنالى ھىساپلىنىدۇ .،ھەم شۇنىڭدەك سەئۇدىي ئەرەبىستاننىڭ بىرەسمىي ئەزا دۆلەتلىكىنى رەت قىلىشى تىخى تارىختىن بۇيان تىخى تۇنجى قىتىملىقى بولغاچقا ،ھەرقايسى ئەللەردە كۇچلۇك غۇلغۇلا قۇزغالغان . بولۇپمۇ ئامىرىكىنىڭ خەلىقئارادىكى ئىناۋىتى ھەققىدە نۇرغۇن پەرەزلەر ئوتتۇرغا قۇيۇلغان .
تارىخنى ئەسلەيدىغان بولساق ،ئامىرىكا ئۆتكەن ئەسىردە ياۋرۇپادا ""شىمالى ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى "نى قۇرۇشقا ئاستىرىتتىن ھەمدەمدە بولۇپ، سابىق سوۋىت ئىتىپاقىنى غولاتتى .گەرچە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنى خەلىقئارا تەشكىلات قاتارىدا بولسىمۇ ،ئەمما بۇنىڭ يىلتىزىمۇ دەل ئامىرىكىدىن كەلگەن .سەئۇدىي ئەرەبىستاننىڭ بىرەسمىي ئەزا دۆلەتلىكىنى رەت قىلىشى بىلەن ئامىرىكا -سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكۇمىتى ئارىسىدىكى بوشلۇق تىخىمۇ چوڭىيىپ كەتتى .ئامىرىكىنىڭ ئوتتۇرا شەرقتىكى بۇ چوڭ نىفىت دۆلىتىنىڭ تەتۇر قارىۋىلىشى ئامىرىكا ھۆكىمىتىنى خىلى ساراسىمگە سالدى .شۇ سەۋەپتىن باشقا دۆلەتلەر ھەدەپ سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكىمىتىگە سالاچىلىق قىلماقتا .
ئامىرىكا ھۆكۇمىتىنىڭ ئافغانىستاندىكى ئىغىر مەغلۇبىيىتىنى نۇرغۇن كىشىلەر بىلىشى مۇمكىن . ئافغانىستاندىكى تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىگە ئامىرىكا ھۆكۇمىتى ئەڭ ئىلغار تىپتىكى قۇرال ياراغلار بىلەن تاقابىل تۇرغان بولسىمۇ ،ئەمما تالىبان ھالسىرىماقتا يوق ئەكسىنچە تىخىمۇ كۇچىيىپ خەلىقئارالىششىقا قاراپ يۇزلەندى .ئامىرىكا ھۆكىمىتىنىڭ ئەڭ ئەنسىرەيدىغىنىمۇ مۇشۇ .2009-يىلىدىكى بومباي زەنجىرسىمان پارتىلىتىش ۋەقەسىنى دەل تالىبان قۇراللىق كۇچلىرى پىلانلىغان .ھەتتا تالىبان ئافغانىستان بىلەن چەكلىنىپ قالماي ، بەلكى پاكىستانغا تۇتاشتى ، بىچچارە پاكىستان ھۆكىمىتى بۇ تەدبىرلىك تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىگە تەڭ كىلەلمەي ، سۇلھى تۇزۇش گىردابىغا بىرىپ يەتتى .ئافغانىستان ۋە پاكىستان ھۆكىمىتى تالىباننىڭ بۇنداق كۇچىيىپ كىتىشىنىڭ سەۋەبىنى ئامىرىكىدىن كۆرىدۇ . پاكىستان ھۆكىمىتىنىڭ يىڭى زۇڭتۇڭى ئالدىنقى ھەپتە تاكىبان قۇراللىق كۇچلىرى بىلەن سۆھبەتلىشىدىغانلىقىنى بىلدۇرگەندىن كىيىن ،ئىككى تەرەپ سۆھبەتلىشىش تەييارلىقىنى قىلغانىدى ، ئەمما تۇلۇمدىن تۇقماق چىققاندەك ئامىرىكا ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلانى تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىنىڭ پاكىستان ھۆكىمىتى بىلەن سۆھبەتلىشىشكە ماڭغان ئەمىرى "ھاجىموللا مەخسۇد"نى پارتىلىتىپ ئۆلتۇردى .بۇ ئىشتىن كىيىن پاكىستان ھۆكىمىتى ئىنتايىن غەزەپلەنگەن ھالدا "ئامىرىكا ھۆكىمىتى باشباشتاقلىق بىلەن زىمىنىمىزنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقىغا تاجاۋۇز قىلدى " دەپ ئەيىبلىدى .بىركۇندىن كىيىن تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىنىڭ باياناتچىسى مەنسۇر بايانات ئىلان قىلىپ " تالىبان پاكىستان قۇرچاق ھۆكىمىتى ۋە شۇنىڭغا ئوخشاش ھەرقانداق كىشىلەر بىلەن سۆھبەتلەشمەيدۇ ،چۇنكى ئۇلار ئەڭ ئىغىر ئاسىيلاردۇر " .بۇنىڭ بىلەن پاكىستان -تالىبان تىنىچلىق كىلىشىمى يەنە بىرقىتىم مەغلۇپ بولدى .پاكىستان باياناتچىسى شۇكۇنى بايانات ئىلان قىىلىپ "ئامىرىكا زىمىنىمىزغا قىلغان ھەرقانداق تاجاۋۇزچىلىق ۋە ئىغۋارگەرچىلىق قىلمىشىنى توختىتىشى كىرەك " دەپ ئەيىبلىدى .
شۇنداق قىلىپ ئامىرىكا يەنە بىر ئىتتىپاقدىشى بىلەن ماي تارتىشىپ قالدى .ئامىرىكا ئىراققا قالدۇرغان پۇتمەس تۇگىمەس جاراھەتلەردىن كىيىن سۈرىيە مەسىلىسىدە تىلىنى چايناپ نەچچە مىليۇن بىگۇناھ پۇقرالارنىڭ جىنى بىلەن ئوينىشىۋاتىدۇ .سەئۇدىي ئەرەبىستاننىڭ قىلغىنىنى كىم خاتا دىيەلەيدۇ ؟! ئەگەر خاتا دىگۇچىلەر بولسا ئۇنداقتا ،بۇ ئاتالمىش بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى سۈرىيە ئۇرىشىدا نىمىشقا ئۇرۇشقا خاتىمە بىرەلمەيدۇ ؟! ئەجىبا ئۇ بىرقۇرۇق شەكىلمۇ ؟ ھىچكىممۇ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئەمەلدارلىرىنىڭ يايلاقتا پادا بىقىۋاتقانلىقىغا ئىشەنمەيدۇ .بىراق يىقىنقى مەزگىلدە ئۇلار راستىنلا شۇنداق بىر كۆڭۇل خوشى بىلەن ئالدىراش ئىكەنلىكىنى جەزىملەشتۇرمەي بولمايدۇ .ھالبۇكى ئامىرىكا ھۆكىمىتى بۇ مەسىلىگە سەل قارىغانلىقتىن مانا ئەمدى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ پەرمانىغا بويۇن تولغايدىغانلار كۆپەيدى . بۇرۇن ئىران بىلەن چاۋشىيەن بار بولغان بولسا ،ئەمدە سەئۇدىي ئەرەبىستانى قىتىلماقچى ئوخشايدۇ .يەنە كىملەر بۇ سەپكە قىتىلىدۇ ؟ ئوقۇرمەنلىرىم ئويلاپ قالمىسۇن ، بۇ ھەرگىزمۇ كىنايە ئىيتلغان سۆز ئەمەس .
ئامىرىكا ھۆكىمىتى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئارقىلىق باشقا دۆلەتلەرنى ۋاستىلىق قۇرقۇتاتتى ۋە نازارەت قىلاتتى .بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئىناۋىتى خۇددى بىرچىلەك يۇندى تۆكۇلگەندەك تۆكۇلۇپ كىتىشى ،ئامىرىكا ھۆكىمىتىگە نىسبەتەن ئىغىر بىر مەغلۇبىيەت ھىساپلىنىدۇ .شۇ چاغدا دۇنيادا سەئۇدىي ئەرەبىستاندەك بويۇن تولغايدىغان دۆلەتتىن ئىككىنجىسى ۋە ئۇچىنجىسى ... ۋەھاكازالار كۆپىيىشى مۇمكىن .
دۇنيا ئۆزگەردى .ئامىرىكا چوتنى بارغانسىرى خاتا سوقىۋاتىدۇ .چۇنكى دۇنيا چاقى ئامىرىكىنىڭ مەيلى بويىچە چۆرگىلىمەي ،ئۇنىڭغا قارشى ئايلىنىۋاتىدۇ .
ئامىرىكا ئىقتىسادى جەھەتتىن يىمىرىلىشقا قاراپ يۇزلەنمەكتە
بۇگۇن شەنبە كۇنى سەھەردە ئامىرىكا فىدىراتسىيە زاپاس پۇل كومىتىتىنىڭ رەئىسى بورناك ئەپەندى خەلىقئارا پۇل فۇندى تەشكىلاتى 3-قىتىملىق خەلىقئارا تەتقىقات مۇھاكىمە يىغىنىدا ،ئامىرىكىنىڭ ئىلگىركى ئىشقا ئورۇنلىشىش بازىرىنىڭ ھالسىز كەيپىياتتا ئىكەنلىكىنى ،تىخى يىقىنقى مەزگىلدىن باشلاپ ياخشىلىنىشقا قاراپ يۇزلەنگەنلىكىنى بىلدۇردى .ئۇ مۇنداق دىدى :
ئامىرىكا غايەت زور ئىشقا ئورۇنلىشىش ۋە ئىشسىزلىق مىخانىزىمىنىڭ تەڭپۇڭسىزلىقى تۇپەيلى ،دۆلەت ئىقتىسادىدا چىكىنىش كۆرۇلدى .بىراق خۇشاللىنارلىقى يىقىندىن بۇيانقى ئىشقا ئورۇنلىشىش بازىرى چوڭىيىپ ،ئىشسزلىق بازىرى كىچىكلىدى .،بىز داۋاملىق تۇردە قويۋىتىش سىياسىتى ئارقىلىق ئۇنۇملۇك نەتىجىلەرنى قۇلغا كەلتۇرىمىز .ئەمما ئىشسزلىق بازىرى كىچىكلەپ ئىشقا ئورۇنلىشىش بازىرى زورايسا ، ئۇنداقتا قويۋىتىش سىياسىتىنىڭ رولى قالمايدۇ .بۇھالەتتە ئامىرىكا فىدىراتسىيە زاپاس پۇل كومىتىتى مۇددەتتىن بۇرۇن قۇيۋىتىش سىياسىتىنىڭ كۆلىمىنى كىچىكلىتىشى مۇمكىن .
كۆرىۋىلىش تەس ئەمەسكى ،ئامىرىكا ئىقتىسادى ئامىرىكا دۆلىتى قۇرۇلغاندىن بۇيانقى ئەڭ ئىغىر ھالسىز كەيپىياتقا چۇشكەن بولۇپ، بۇ 2008-يىلىدىكى ئىقتىسادى كىرزىستىنمۇ خەتەرلىك ھىساپلىنىدۇ .2008-يىلىدىكى ئامىرىكا ئىككىلەمچى پۇل-مۇئامىلە كىرزىسى گەرچە كۆرۇنۇشتە "ۋەيرانچىلىق"تەك كۆرۇنسىمۇ ،ئەمما بۇ دۆلەت مونۇپۇل كاپىتاللىرىنىڭ شۇ مەزگىلدىكى ئويۇنى ئىدى .شۇۋەجىدىن ئىچكى جەھەتتىن شۇ قىتىملىق ئىقتىسادى كىرزىس ئامىرىكىغا ھىچقانداق چوڭ زىيان زەخمەت يەتكۇزەلمىدى ،ئەكسىنچە باشقا دۆلەتلەر ئامىرىكا زايومىنى سىتىۋىلىپ ئامىرىكا ھۆكىمىتىنى "باي" قىلىۋەتتى .بىراق تىلىسەڭ تاپارسەن دىگەندەك ،مانا ئەمدىلىكتە ئامىرىكا ئىقتىسادى راستىنلا چىكىنىۋاتىدۇ .
بۇنىڭ مىسالى ئامىرىكا قەرىز مەسىلىسى سەۋەبىدىن ئىككى ھەپتە ئامىرىكا فىدىراتسىيە ھۆكىمىتى تاقىلىپ قالدى .كىسەلنىڭ يۇشۇرساڭ ئۆلۇم ئاشكارە .ئىچكى ئىقتىسادنىڭ تەڭپۇڭسىزلىقى -بايلار بىلەن ئوتتۇرا ۋە تۆۋەن تەبىقىدىكىلەر پەرقىنىڭ چوڭىيشى ئامىرىكا ھۆكىمىتىنى تۇيدۇرماستىن ھالاك قىلىدىغان يۇشۇرۇن خەۋپ.
شۇنداق تۇرۇقلۇق ،ئامىرىكىنىڭ باشقا دۆلەتلەرگە كاكىرايدىغان نىمە ھەققى بار ؟! ئۆزىنىڭ چاك چىكىدىن يىمىرىلىۋاتقان قىياپىتىگە قاراپ ،ئاۋۋال ئۆزىگە دىئاگىنوز قويىشى كىرەك .بۇلار شۇنى ئىسپاتلىدىكى ،ئامىرىكىنىڭ ئەمدى "دۇنيا ساقچىسى " بولۇش شىرىن خىيالىنى .،ۋوللىۋۇد كىنو شەھەرچىسىدە كىنو سىنارىيىسى قىلىشقىلا ئەرزىيدۇ .
See More
572w
ئامىرىكا ئاسىيادا مۇھىم ئىتىپاقداشلىرى بىلەن ياتلاشماقتا
تىخى يىقىندا سەئۇدىي ئەرەبىستانى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى بىرەسمىي ئەزا نامزاتلىقىنى رەت قىلىپ دۇنيا ئەھلىنى چۆچۇتتى .ئامىرىكا دۆلەت ئىشلىرى كاتىپى كىررى سەئۇدىي ئەرەبىستانى پادىشاھى ئابدۇللاھ بىلەن كۆرۇشۇپ ئوتتۇرا شەرق ۋەزىيىتى ئۇستىدە كەسكىن پىكىرلەشتى .بىراق سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكۇمىتى ئالدىنقى رەت قىلىش قارارىدا چىڭ تۇرغاچقا ،ئامىرىكا ھۆكىمىتى پاسسىپ ئەھۋالغا چۇشۇپ قالدى .ئەنگىلىيە باش ۋەزىرى كامىرۇن بۇ ھەقتە سەئۇدىي ئەرەبىيستان دىپلوماتىيە ۋەزىرىگە تىلگىرامما يوللاپ ، مەسىلىلەر ئۇستىدە سوغۇققان بولۇشىنى دەۋەت قىلدى .
مەزكۇر ۋەقەدىن كىيىن خەلىقئارا جەمىئەت ئارىسىدا بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئىناۋىتى ئىغىر زەربە يىگەن .سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكىمىتىنىڭ ئىسمىنى ئاشكارلاشنى خالىمىغان بىر ئەمەلدارى مۇنداق دىگەن :"كىشىلەر نىمە دىيىشىدىن قەتئى نەزەر بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئۆز رولىنى جارى قىلدۇرالمىدى ، بولۇپمۇ سۇرىيە كىرزىسى مەسىلىسىدە شۇنداق " بۇ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى قۇرۇلغاندىن بۇيانقى مەزكۇر خەلىقئارۋى تەشكىلاتقا بىرىلگەن ئەڭ ئىغىر باھا ۋە ئاگاھلاندۇرۇش سىگىنالى ھىساپلىنىدۇ .،ھەم شۇنىڭدەك سەئۇدىي ئەرەبىستاننىڭ بىرەسمىي ئەزا دۆلەتلىكىنى رەت قىلىشى تىخى تارىختىن بۇيان تىخى تۇنجى قىتىملىقى بولغاچقا ،ھەرقايسى ئەللەردە كۇچلۇك غۇلغۇلا قۇزغالغان . بولۇپمۇ ئامىرىكىنىڭ خەلىقئارادىكى ئىناۋىتى ھەققىدە نۇرغۇن پەرەزلەر ئوتتۇرغا قۇيۇلغان .
تارىخنى ئەسلەيدىغان بولساق ،ئامىرىكا ئۆتكەن ئەسىردە ياۋرۇپادا ""شىمالى ئاتلانتىك ئەھدى تەشكىلاتى "نى قۇرۇشقا ئاستىرىتتىن ھەمدەمدە بولۇپ، سابىق سوۋىت ئىتىپاقىنى غولاتتى .گەرچە بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنى خەلىقئارا تەشكىلات قاتارىدا بولسىمۇ ،ئەمما بۇنىڭ يىلتىزىمۇ دەل ئامىرىكىدىن كەلگەن .سەئۇدىي ئەرەبىستاننىڭ بىرەسمىي ئەزا دۆلەتلىكىنى رەت قىلىشى بىلەن ئامىرىكا -سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكۇمىتى ئارىسىدىكى بوشلۇق تىخىمۇ چوڭىيىپ كەتتى .ئامىرىكىنىڭ ئوتتۇرا شەرقتىكى بۇ چوڭ نىفىت دۆلىتىنىڭ تەتۇر قارىۋىلىشى ئامىرىكا ھۆكىمىتىنى خىلى ساراسىمگە سالدى .شۇ سەۋەپتىن باشقا دۆلەتلەر ھەدەپ سەئۇدىي ئەرەبىستان ھۆكىمىتىگە سالاچىلىق قىلماقتا .
ئامىرىكا ھۆكۇمىتىنىڭ ئافغانىستاندىكى ئىغىر مەغلۇبىيىتىنى نۇرغۇن كىشىلەر بىلىشى مۇمكىن . ئافغانىستاندىكى تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىگە ئامىرىكا ھۆكۇمىتى ئەڭ ئىلغار تىپتىكى قۇرال ياراغلار بىلەن تاقابىل تۇرغان بولسىمۇ ،ئەمما تالىبان ھالسىرىماقتا يوق ئەكسىنچە تىخىمۇ كۇچىيىپ خەلىقئارالىششىقا قاراپ يۇزلەندى .ئامىرىكا ھۆكىمىتىنىڭ ئەڭ ئەنسىرەيدىغىنىمۇ مۇشۇ .2009-يىلىدىكى بومباي زەنجىرسىمان پارتىلىتىش ۋەقەسىنى دەل تالىبان قۇراللىق كۇچلىرى پىلانلىغان .ھەتتا تالىبان ئافغانىستان بىلەن چەكلىنىپ قالماي ، بەلكى پاكىستانغا تۇتاشتى ، بىچچارە پاكىستان ھۆكىمىتى بۇ تەدبىرلىك تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىگە تەڭ كىلەلمەي ، سۇلھى تۇزۇش گىردابىغا بىرىپ يەتتى .ئافغانىستان ۋە پاكىستان ھۆكىمىتى تالىباننىڭ بۇنداق كۇچىيىپ كىتىشىنىڭ سەۋەبىنى ئامىرىكىدىن كۆرىدۇ . پاكىستان ھۆكىمىتىنىڭ يىڭى زۇڭتۇڭى ئالدىنقى ھەپتە تاكىبان قۇراللىق كۇچلىرى بىلەن سۆھبەتلىشىدىغانلىقىنى بىلدۇرگەندىن كىيىن ،ئىككى تەرەپ سۆھبەتلىشىش تەييارلىقىنى قىلغانىدى ، ئەمما تۇلۇمدىن تۇقماق چىققاندەك ئامىرىكا ئۇچقۇچىسىز ئايرۇپىلانى تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىنىڭ پاكىستان ھۆكىمىتى بىلەن سۆھبەتلىشىشكە ماڭغان ئەمىرى "ھاجىموللا مەخسۇد"نى پارتىلىتىپ ئۆلتۇردى .بۇ ئىشتىن كىيىن پاكىستان ھۆكىمىتى ئىنتايىن غەزەپلەنگەن ھالدا "ئامىرىكا ھۆكىمىتى باشباشتاقلىق بىلەن زىمىنىمىزنىڭ ئىگىلىك ھوقۇقىغا تاجاۋۇز قىلدى " دەپ ئەيىبلىدى .بىركۇندىن كىيىن تالىبان قۇراللىق كۇچلىرىنىڭ باياناتچىسى مەنسۇر بايانات ئىلان قىلىپ " تالىبان پاكىستان قۇرچاق ھۆكىمىتى ۋە شۇنىڭغا ئوخشاش ھەرقانداق كىشىلەر بىلەن سۆھبەتلەشمەيدۇ ،چۇنكى ئۇلار ئەڭ ئىغىر ئاسىيلاردۇر " .بۇنىڭ بىلەن پاكىستان -تالىبان تىنىچلىق كىلىشىمى يەنە بىرقىتىم مەغلۇپ بولدى .پاكىستان باياناتچىسى شۇكۇنى بايانات ئىلان قىىلىپ "ئامىرىكا زىمىنىمىزغا قىلغان ھەرقانداق تاجاۋۇزچىلىق ۋە ئىغۋارگەرچىلىق قىلمىشىنى توختىتىشى كىرەك " دەپ ئەيىبلىدى .
شۇنداق قىلىپ ئامىرىكا يەنە بىر ئىتتىپاقدىشى بىلەن ماي تارتىشىپ قالدى .ئامىرىكا ئىراققا قالدۇرغان پۇتمەس تۇگىمەس جاراھەتلەردىن كىيىن سۈرىيە مەسىلىسىدە تىلىنى چايناپ نەچچە مىليۇن بىگۇناھ پۇقرالارنىڭ جىنى بىلەن ئوينىشىۋاتىدۇ .سەئۇدىي ئەرەبىستاننىڭ قىلغىنىنى كىم خاتا دىيەلەيدۇ ؟! ئەگەر خاتا دىگۇچىلەر بولسا ئۇنداقتا ،بۇ ئاتالمىش بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى سۈرىيە ئۇرىشىدا نىمىشقا ئۇرۇشقا خاتىمە بىرەلمەيدۇ ؟! ئەجىبا ئۇ بىرقۇرۇق شەكىلمۇ ؟ ھىچكىممۇ بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئەمەلدارلىرىنىڭ يايلاقتا پادا بىقىۋاتقانلىقىغا ئىشەنمەيدۇ .بىراق يىقىنقى مەزگىلدە ئۇلار راستىنلا شۇنداق بىر كۆڭۇل خوشى بىلەن ئالدىراش ئىكەنلىكىنى جەزىملەشتۇرمەي بولمايدۇ .ھالبۇكى ئامىرىكا ھۆكىمىتى بۇ مەسىلىگە سەل قارىغانلىقتىن مانا ئەمدى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ پەرمانىغا بويۇن تولغايدىغانلار كۆپەيدى . بۇرۇن ئىران بىلەن چاۋشىيەن بار بولغان بولسا ،ئەمدە سەئۇدىي ئەرەبىستانى قىتىلماقچى ئوخشايدۇ .يەنە كىملەر بۇ سەپكە قىتىلىدۇ ؟ ئوقۇرمەنلىرىم ئويلاپ قالمىسۇن ، بۇ ھەرگىزمۇ كىنايە ئىيتلغان سۆز ئەمەس .
ئامىرىكا ھۆكىمىتى بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتى ئارقىلىق باشقا دۆلەتلەرنى ۋاستىلىق قۇرقۇتاتتى ۋە نازارەت قىلاتتى .بىرلەشكەن دۆلەتلەر تەشكىلاتىنىڭ ئىناۋىتى خۇددى بىرچىلەك يۇندى تۆكۇلگەندەك تۆكۇلۇپ كىتىشى ،ئامىرىكا ھۆكىمىتىگە نىسبەتەن ئىغىر بىر مەغلۇبىيەت ھىساپلىنىدۇ .شۇ چاغدا دۇنيادا سەئۇدىي ئەرەبىستاندەك بويۇن تولغايدىغان دۆلەتتىن ئىككىنجىسى ۋە ئۇچىنجىسى ... ۋەھاكازالار كۆپىيىشى مۇمكىن .
دۇنيا ئۆزگەردى .ئامىرىكا چوتنى بارغانسىرى خاتا سوقىۋاتىدۇ .چۇنكى دۇنيا چاقى ئامىرىكىنىڭ مەيلى بويىچە چۆرگىلىمەي ،ئۇنىڭغا قارشى ئايلىنىۋاتىدۇ .
ئامىرىكا ئىقتىسادى جەھەتتىن يىمىرىلىشقا قاراپ يۇزلەنمەكتە
بۇگۇن شەنبە كۇنى سەھەردە ئامىرىكا فىدىراتسىيە زاپاس پۇل كومىتىتىنىڭ رەئىسى بورناك ئەپەندى خەلىقئارا پۇل فۇندى تەشكىلاتى 3-قىتىملىق خەلىقئارا تەتقىقات مۇھاكىمە يىغىنىدا ،ئامىرىكىنىڭ ئىلگىركى ئىشقا ئورۇنلىشىش بازىرىنىڭ ھالسىز كەيپىياتتا ئىكەنلىكىنى ،تىخى يىقىنقى مەزگىلدىن باشلاپ ياخشىلىنىشقا قاراپ يۇزلەنگەنلىكىنى بىلدۇردى .ئۇ مۇنداق دىدى :
ئامىرىكا غايەت زور ئىشقا ئورۇنلىشىش ۋە ئىشسىزلىق مىخانىزىمىنىڭ تەڭپۇڭسىزلىقى تۇپەيلى ،دۆلەت ئىقتىسادىدا چىكىنىش كۆرۇلدى .بىراق خۇشاللىنارلىقى يىقىندىن بۇيانقى ئىشقا ئورۇنلىشىش بازىرى چوڭىيىپ ،ئىشسزلىق بازىرى كىچىكلىدى .،بىز داۋاملىق تۇردە قويۋىتىش سىياسىتى ئارقىلىق ئۇنۇملۇك نەتىجىلەرنى قۇلغا كەلتۇرىمىز .ئەمما ئىشسزلىق بازىرى كىچىكلەپ ئىشقا ئورۇنلىشىش بازىرى زورايسا ، ئۇنداقتا قويۋىتىش سىياسىتىنىڭ رولى قالمايدۇ .بۇھالەتتە ئامىرىكا فىدىراتسىيە زاپاس پۇل كومىتىتى مۇددەتتىن بۇرۇن قۇيۋىتىش سىياسىتىنىڭ كۆلىمىنى كىچىكلىتىشى مۇمكىن .
كۆرىۋىلىش تەس ئەمەسكى ،ئامىرىكا ئىقتىسادى ئامىرىكا دۆلىتى قۇرۇلغاندىن بۇيانقى ئەڭ ئىغىر ھالسىز كەيپىياتقا چۇشكەن بولۇپ، بۇ 2008-يىلىدىكى ئىقتىسادى كىرزىستىنمۇ خەتەرلىك ھىساپلىنىدۇ .2008-يىلىدىكى ئامىرىكا ئىككىلەمچى پۇل-مۇئامىلە كىرزىسى گەرچە كۆرۇنۇشتە "ۋەيرانچىلىق"تەك كۆرۇنسىمۇ ،ئەمما بۇ دۆلەت مونۇپۇل كاپىتاللىرىنىڭ شۇ مەزگىلدىكى ئويۇنى ئىدى .شۇۋەجىدىن ئىچكى جەھەتتىن شۇ قىتىملىق ئىقتىسادى كىرزىس ئامىرىكىغا ھىچقانداق چوڭ زىيان زەخمەت يەتكۇزەلمىدى ،ئەكسىنچە باشقا دۆلەتلەر ئامىرىكا زايومىنى سىتىۋىلىپ ئامىرىكا ھۆكىمىتىنى "باي" قىلىۋەتتى .بىراق تىلىسەڭ تاپارسەن دىگەندەك ،مانا ئەمدىلىكتە ئامىرىكا ئىقتىسادى راستىنلا چىكىنىۋاتىدۇ .
بۇنىڭ مىسالى ئامىرىكا قەرىز مەسىلىسى سەۋەبىدىن ئىككى ھەپتە ئامىرىكا فىدىراتسىيە ھۆكىمىتى تاقىلىپ قالدى .كىسەلنىڭ يۇشۇرساڭ ئۆلۇم ئاشكارە .ئىچكى ئىقتىسادنىڭ تەڭپۇڭسىزلىقى -بايلار بىلەن ئوتتۇرا ۋە تۆۋەن تەبىقىدىكىلەر پەرقىنىڭ چوڭىيشى ئامىرىكا ھۆكىمىتىنى تۇيدۇرماستىن ھالاك قىلىدىغان يۇشۇرۇن خەۋپ.
شۇنداق تۇرۇقلۇق ،ئامىرىكىنىڭ باشقا دۆلەتلەرگە كاكىرايدىغان نىمە ھەققى بار ؟! ئۆزىنىڭ چاك چىكىدىن يىمىرىلىۋاتقان قىياپىتىگە قاراپ ،ئاۋۋال ئۆزىگە دىئاگىنوز قويىشى كىرەك .بۇلار شۇنى ئىسپاتلىدىكى ،ئامىرىكىنىڭ ئەمدى "دۇنيا ساقچىسى " بولۇش شىرىن خىيالىنى .،ۋوللىۋۇد كىنو شەھەرچىسىدە كىنو سىنارىيىسى قىلىشقىلا ئەرزىيدۇ . See More